Power Mates – potężne matowanie jest dla każdego wyzwaniem (1)

Jedną z ciekawszych dla dzieci form treningu jest znajdywanie mata. Można go realizować na wiele sposobów – ja zaprezentuję ten, który osobiście najbardziej przypadł mi do gustu (dzieci z którymi przerabiałem te maty także polubiły ten proces poszukiwania mata).

Jest to kolekcja 70 krótkich współczesnych* partii, które kończą się (poddaniem lub matem) nie później niż w 25 ruchu. W każdym wypadku następuje albo forsowny mat albo nieco częściej poddanie się strony, która niebawem go dostanie. Partia kończy się w pozycji w której trzeba znaleźć mata – w zależności od pozycji w 1, 2, 3, 4 lub najdalej w 6 ruchach. Co istotne – wybrane są także partie, których uczestnikami byli pierwszej klasy mistrzowie bądź nawet mistrzowie świata! To powinno dodać smaczku wszystkim, którzy lubią „matowanie na ekranie”. Pomimo, że większość partii obecnie można uznać za nieco stare, to nie zmienia to jakości wybranych partii w których walka przebiega w wyjątkowo nietypowy sposób.

Seria „Power Mates – czyli potężne matowanie jest dla każdego wyzwaniem” została oparta na książce Bruce Pandolfiniego pod tytułem „Power Mates – essential checkmating strategies and techinques” wydanej w 1996 roku. Książka zawiera 320 stron, a dodatkowo są w niej zawarte krótkie komentarze do każdej z partii i na końcu każdej z nich tak zwany „quiz”. Na końcu książki zawarte są odpowiedzi i indeks partii oraz nazwisk zawodników. Bywają w niej drobne błędy (tzw. literówki) oraz nieliczne nieprawidłowe lub niepełne analizy. Szkoda, bo dzięki temu uciekają cenne idee oraz czytelnik musi czasami poważnie się zastanawiać co zrobić, aby wszystko grało.

Bruce Pandolfini i jego znakomita książka - Power Mates: jeden z najlepszych nauczycieli-pasjonatów szachowych na świecie. Nie tylko naucza, lecz także publikuje materiały do gry w szachy (głównie jako książki) - i czyni to regularnie przez okres co najmniej 35 lat! Brawo Bruce!

Każda partia jest ilustrowana za pomocą czterech diagramów, więc można przerabiać książkę nawet bez szachownicy (niemniej może to być dość trudne dla początkujących). A jaki był cel napisania tej książki? Sam autor tak o tym mówi: „był specjalny powód do napisania tej książki: dodanie rozdziału do moich materiałów instruktażowych. Zależało mi na uczniach, którzy już grali w szachy i chcieli polepszyć swój poziom... Po to, aby zrozumieć proces wygrywania – jest lepiej zapoznać się z typowymi atakami i wzorcami matowymi w konkretnych partiach, gdzie mat jest naturalną konsekwencją logicznej gry”.

W jaki sposób zalecam naukę poprzez wykorzystanie tej metody? Otóż proponuję kilka razy rozegrać podane partie (za każdym razem będą dwie rozgrywki), a następnie nauczyć (tak! na pamięć: w końcu to tylko 70 pozycji!) finałowych pozycji i uderzeń, które do nich prowadzą. Oczywiście należy także znaleźć mata w pozycjach końcowych – najlepiej bez przestawiania bierek na szachownicy. Na tego typu ćwiczenie wystarczy codziennie poświęcić około pół godziny (rozwiązanie dwóch zadań zajmuje nie więcej niż 10-15 minut, zaś kilkukrotne rozegranie i nauczenie się dwóch partii nie powinno zająć więcej niż kwadrans). Po 35 takich krótkich sesjach w przeciągu najbliższych 3-4 miesięcy powinno w głowie pojawić się coś w rodzaju „poczucia krytycznych punktów”. No i przy okazji także zrozumiemy schematy matowe, które powstały w konkretnych partiach wraz z procesem dokończenia partii za pomocą ataku matowego.

W kolejnych odcinkach będą pojawiały się zadania i rozwiązania w postaci diagramów początkowego i końcowego (pozycji wyjściowej w której dana strona zaczynała i tej w której jest mat). Będzie to pewnego rodzaju przypomnienie a zarazem sprawdzenie naszych umiejętności. Wierzę w to, że wszyscy, którzy mają pod opieką swoich uczniów – będą mogli wykorzystać ten materiał, aby ich nauka była ciekawsza czy też po to, aby przyswajali i utrwalali schematy i ataki matowe.

Oczywiście tradycyjnie składam wielkie podziękowania dla autora - Bruce'a Pandolfini! Dziękuję w imieniu własnym i wszystkich odbiorców twojej pracy! Jestem pewien, że dzięki twoim lekcjom będziesz miał także uczniów o których w życiu nie miałeś pojęcia! A na pewno kilka osób, które zechcą nieco pogłowić się nad pozycjami z partii, którymi podzieliłeś się w swojej książce!

Bruce - thank you very much for your great contribution!