Szachowe motywy taktyczne - cz.3: wieczny szach i pat: czyli sposoby remisowego zakończenia partii

Zobaczmy krótko jakie motywy taktyczne rozróżniamy. Ostatnio pokazałem listę, więc czas im się nieco bliżej przyjrzeć.

Poniżej na własne potrzeby opracowałem 20 najbardziej popularnych motywów taktycznych. Dziś omawiam następne. Oczywiście są one opisywane niemal we wszystkich książkach mówiących o taktyce (czy też kombinacjach), niemniej warto pokazać je po jednym "na spokojnie". Poza tym nie bez znaczenia jest także to, że nie wszyscy mają ochotę, czas i możliwości... czytywać szachowe książki!

Najczęściej spotykane motywy taktyczne w szachach:
4) wieczny szach (uzyskanie remisu dzięki tej formie)
5) pat (uzyskanie remisu dzięki tej formie)

Tym razem krótko o sposobach remisowego zakończenia partii. Są nimi: pat, brak materiału matującego (np. K+G na K), powtarzanie pozycji (wystarczy 3-krotne jej pojawienie), wieczny szach (jedna z form powtarzania pozycji), zgoda obu grających i niezwykle rzadko stosowany sposób: 50 ruchów bez bicia bierki lub ruchu piona.

W partii szachowej możemy próbować wymusić (!) na przeciwniku przede wszystkim: pata lub powtarzanie pozycji (także w postaci wiecznego szacha). Poniżej przyjrzymy się tym dwóm sposobom na uzyskanie remisu.

Na lewym diagramie widzimy 4 pozycje w których białe wymuszają wiecznego szacha - czyli powtarzanie pozycji (po 3-krotnym pojawieniu się tej samej pozycji można reklamować remis). Uwaga: ostatnia pozycja (w dolnym prawym rogu - jest widziana od strony czarnych, czyli króle stoją na linii 8, itp.).

I tak: skoczek daje szacha na polu c7, a następnie wracając na a6, daje kolejnego szacha. Na kolejnej pozycji hetman przechodzi na ukos na ostatnią linię - na pole e8, i szachuje króla, który przechodzi na pole h7. Dalej hetman wraca na początkową pozycję - na pole h5 i sytuacja się powtarza. Na trzecim fragmencie szachownicy białopolowy goniec chodzi po polach c4 i d3, tym samym wymuszając taniec króla po polach a2 i b1. Natomiast na ostatniej części diagramu wieża chodzi po polach b8 i b7, zaś król tańczy po polach a8 i a7. Prawda, że proste?

Na prawym diagramie widzimy 4 przykłady pata. Przypominam, że pat to sytuacja w której strona będąca na ruchu nie może wykonać żadnego prawidłowego ruchu (wszystkimi bierkami, które posiada!) a jednocześnie ich król nie jest szachowany.

W pierwszym wypadku matowanie hetmanem poszło o krok za daleko i król stojąc w rogu nie ma żadnego prawidłowego ruchu. W kolejnym przykładzie dwa skoczki zamurowały króla, więc także nie może on nigdzie ruszyć. Kolejny przykład pokazuje, że król we współpracy z wieżą też muszą uważać, aby zostawić królowi chociaż jedno wolne pole, a na ostatnim fragmencie białe pobiły skoczkiem figurę i tym samym ani król czarnych ani żaden z jego podwładnych nie mogą wykonać prawidłowego ruchu... tak więc pat