Chess tactics for champions - czyli taktyka szachowa dla przyszłych mistrzów

Przyjrzyjmy się dzisiaj książce, która może stanowić dobry materiał dla osób, które potrzebują wielu zadań i krótkiego zarysu dotyczącego taktyki. Czy jest taka książka? Otóż wydaje mi się, że tak. Poniżej kilka słów o oryginalnie brzmiącym tytule: "Chess tactics for champions".

Zanim opiszę zawartość tej pozycji, to na początek krótko wspomnę o autorach.

Zuzanna Polgar to czterokrotna mistrzyni świata w szachach. Obecnie zajmuje się promocją szachów i szkoleniem w Stanach Zjednoczonych. Natomiast Paul Truong jest pomocnikiem (prywatnie to od kilku lat mąż Zuzanny), który również zna się na szachach - jest bowiem 11-krotnym mistrzem swojego rodzimego kraju. Książka została napisana wspólnie przez Zuzannę Polgar i Paula Truong. W skrócie ujmując - ta książka o taktyce i kombinacjach.

Szachowa taktyka dla mistrzów to według nagłówka książki - przewodnik po tym jak krok po kroku używać taktycznych motywów i kombinacji. Ta pozycja zawiera blisko 350 stron i jest nie tyle książką objaśniającą wszelkie możliwe taktyczne uderzenia (motywy), lecz bardziej zbiorem zadań, któremu towarzyszy krótki wstęp do najpopularniejszych motywów. Warto o tym pamiętać, aby nie pomylić jej z książką do nauki taktyki.

Jak jest zbudowana ta książka? Otóż składa się z trzech części. Pierwsza z nich stanowi jej główny trzon i kończy się dopiero na 251 stronie. Z kolei druga, to niecałe 40 stron na których ukazane zostały taktyczne sztuczki, ratujące przed porażką. Wśród nich oczywiście motywy wiecznego szacha i pata, a przed nimi - bardzo proste kombinacje ratujące przed przegraną. Do każdego z nich obowiązkowo zadania do rozwiązania i utrwalenia materiału. Natomiast tytuł ostatniej części to 'inne pomysły'. Na kolejnych 40 stronach zawarto takie tematy jak: pułapki i kontr-pułapki, bliźniacze pozycje oraz 25 sławnych kombinacji. Ciekawym rozwiązaniem jest ukazanie 'bliźniaków' w kontekście tego jak pozornie drobna zmiana może wpływać na istotę pozycji. Co do sławnych kombinacji to oczywiście klasyka, którą każdy znać powinien.

Główna część tej publikacji to ukazanie taktycznych motywów (uderzeń). A jakie to motywy? Są nimi widełki, podwójne ataki, związania, szpile i wiele innych. Co ważne - nie są to losowo dobrane motywy, lecz te najbardziej istotne i praktyczne. Po każdym z nich są oczywiście zadania do utrwalenia. W sumie wszystkich zadań jest aż 595 (są one bardzo starannie dobrane). Na pewno będą one pomocne w tym, aby rozwijać taktyczną świadomość a także dobrze liczyć i wizualizować (krótkie) warianty.

Lista zawartości książki "Chess tactics for champions" wraz z ilością zadań po każdym rozdziale

Co wyróżnia tę książkę? Moim zdaniem przede wszystkim pomysł i solidna realizacja. Autorka podała zarówno najważniejsze taktyczne idee jak i dobrała odpowiednie zadania do nich. Ponadto w rozwiązaniach widać ciekawy słowny opis, a nie tylko suche warianty (jak w klasycznych zbiorach zadań). Te elementy mogą pomóc wszystkim tym, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z taktyką.

Co jest nietypowego w tej publikacji? Na każdej stronie jest nie więcej niż 3 diagramy (zadania), więc widać, że autorce zależało na tym, aby strony nie były przeładowane. Nieco szkoda, że diagramy w zadaniach nie są dużo większe, bo mogłyby być znacznie lepiej widoczne. Generalnie książka jest udanym pomysłem wprowadzenia do treningu taktyki. Myślę, że dzięki temu rodzic lub instruktor nie musi szukać zadań do każdego tematu (motywu) taktycznego. Książka jest na tyle prosta, że z powodzeniem może być wykorzystana przez rodzica, który zechce wprowadzić swoją pociechę w podstawy (zarys) taktyki.

Dla kogo ta książka może mieć największą wartość? Moim zdaniem dla zawodników w przedziale 1000-1400 (czyli od bk do 4 kategorii). Zawodnicy od poziomu 3 kategorii mogą również skorzystać z tej książki (chociaż dla nich tej książki nie polecam), jednak szybko może pojawić się niedosyt związany z tym, że większość materiału będzie po prostu zbyt łatwa, a trudniejsza część - zostanie rozwiązana w przeciągu 1-2 dni. Kto ma ochotę kupić szachową książkę, którą bez problemu przerobi w weekend i niewiele się z niej nauczy?

Podkreślam wyraźnie, iż każdy amator szachowy (lub zawodnik turniejowy) który szuka bardzo dobrych i dogłębnych wyjaśnień oraz analiz taktycznych uderzeń - powinien sięgnąć po zupełnie inną książkę. Jest co najmniej kilka takich publikacji, które oferują więcej przemyśleń, analiz oraz uczą pełnego zrozumienia taktycznego procesu. Ta książka daje jedynie ogólny zarys taktycznego świata.