W poprzednim odcinku na warsztat wzięliśmy - Zaciagnięcie oraz Odciagnięcie. Kolej na opis następnych dwóch reszebników (po polsku zwanych zbiorami zadań). Tym razem przyjrzymy się temu co znajdziemy w środku 64-stronicowych zbiorów zadań: Związanie oraz Zugzwang.
Zbiory zadań ze ślicznymi szachowymi okładkami: Związanie oraz Zugzwang
Sprawdzimy co się kryje w tych dwóch książeczkach, których celem jest przetestowanie naszych umiejętności w obszarze taktyki. Okładki z pewnością przyciągają uwagę, a czym wyróżnia się zawartość? Zaraz się będziemy mogli o tym przekonać.
Reszebnik 5: Związanie
Motyw związania można tak zdefiniować: "... jest to atak figury liniowej na figurę albo piona przeciwnika, która zasłania sobą inną figurę". W każdym związaniu mamy trzech uczestników znajdujących się na jednej linii: figura związująca, związana i zakryta (stojąca za związaną).
Związanie występuje w każdej fazie gry szachowej: w debiucie, grze środkowej i końcowej. Niemal zawsze ta specyficzna forma ograniczenia powoduje, że trzeba mieć stale szeroko otwarte oczy.
Warto pamiętać, że związanie stosujemy nie tylko w ataku, ale także do obrony. Często bowiem można uratować partię, wykorzystując związanie jako motyw patowy.
W zbiorze znajdziemy w sumie 224 ćwiczenia: 220 zadania na temat głównego motywu (związanie) i na deser 4 zadania na mata w 2 ruchach.
Dzięki temu zbiorowi można nauczyć się wielu cennych sposobów walki ze związaniem oraz przede wszystkim jego skutecznego wykorzystywania. Będzie to bardzo istotny element na przyszłej drodze zrozumienia strategii tego jak budować pozycje w których związania mogą okazać się kluczowe.
Dla kogo przeznaczony jest ten zbiór zadań? Moim zdaniem tę testową pozycję można polecić zawodnikom o poziomie 1400-1800 (a więc od 4 do 2 kategorii). Jeśli zawodnik poziomu 5 kategorii chciałby sprawdzić się na tym zbiorze, to oczywiście może spróbować, ale na pewno wiele zadań może okazać się zbyt trudnych. Niemniej uczeń ambitny (może być także bardzo zdolny), który będzie rozwiązywał zadania pod okiem trenera bądź instruktora wiele skorzysta z tego zbioru. Związanie jest bowiem tak niezbędnym elementem w szachowej walce, że tylko podwójne uderzenie stoi wyżej w hierarchii. Inaczej mówiąc - jeśli to możliwe to warto ten zbiór przerabiać tak długo (i głęboko) aż zostaną rozwiązane wszelkie zadania i wątpliwości. Tak, chodzi o to, aby "wchłonąć" wszystkie idee oraz esencję konkretnych pozycji (wraz z rozwiązaniami) do naszej szachowej bazy danych. To inwestycja w wiedzę, która nigdy nie straci na swojej aktualności czy też ważności.
Ogólnie zbiór jest bardzo dobrze opracowany: nie tylko duża różnorodność przykładów, ale przede wszystkim ich praktyczny wymiar. Można byłoby czepiać się i na siłę wyszukiwać wady, ale nie jest to łatwe w tym przypadku. Specyfiką tego zbioru jest to, że jest tylko niecałe 250 przykładów, więc trudno powiedzieć, że temu zbiorowi właśnie ich brakuje. Najbardziej istotne według mnie jest to, że nie ma przykładów, które są pozbawione konkretnej wartości szkoleniowej i praktycznej. Tak czy inaczej zadań na związanie i podwójne uderzenie dla mnie jest zawsze zbyt mało. Niemniej to raczej duża potrzeba uzyskania biegłości w tych zagadnieniach, a nie wady zbiorów zadań.
Tak więc ocena końcowa to solidna piątka - zwłaszcza z uwagi na ważność tego tematu. Standardowo także i w tym zbiorze konieczne jest zapewnienie dodatkowej linijki pod diagramem na dopisanie wszystkich ruchów jako rozwiązania. Niektóre zadania są na tyle trudne (w znaczeniu dodatkowych wariantów), że zapis rozwiązania 4-5 ruchowego wymaga co najmniej dwóch linii.
Reszebnik 6: Zugzwang
W szachach zdarzają się sytuacje w których lepiej jest oddać ruch przeciwnikowi. Głównie jest tak w końcówkach, zwłaszcza gdy dochodzi do pozycji króla z pionem przeciwko królowi. W tłumaczeniu z niemieckiego - zugzwang oznacza "wymuszony ruch".
Doświadczeni szachiści umiejętnie ustawiają przeciwnika w pozycji zugzwangu. W takim wypadku konieczne jest wykonanie ruchu, a ten rzadko kiedy okazuje się dobrym. Dalej następuje albo atak matowy albo figury popadają pod związania i podwójne uderzenia. Bywa też i tak, że dzięki zugzwangowi pion może bezpiecznie dojść do linii przemiany.
W zbiorze znajdziemy w sumie 220 ćwiczeń: 172 zadania na temat głównego motywu (zugzwang), a następnie 40 zadań na mata w 2 i dodatkowo 8 zadań na mata w 3 ruchach.
W tym zbiorze większość zadań na mata jest nierozwiązywalnych jeśli najpierw nie ustawimy przeciwnika w pozycji zugzwangu. Zostały dobrane interesujące przykłady z partii arcymistrzów oraz szachowych kompozytorów. Wiele przykładów ma znaczenie teoretyczne, ale znajdą się także takie, które każdy szachista praktyk znać powinien.
Autor podkreśla, że temat zugzwangu należy do grupy trudnych tematów, więc jeśli ciężko będzie znaleźć rozwiązania zadań, wówczas należy zwrócić się o pomoc do trenera. Wszystkie zadania w tej książeczce są wyjątkowo piękne i niezbędne dla poszerzenia horyzontów młodego szachisty, który chce się doskonalić w grze szachowej.
Dla kogo przeznaczony jest ten zbiór zadań? Moim zdaniem tę testową pozycję można polecić zawodnikom o poziomie 1600-1800 (a więc od 3 do 2 kategorii). Jeśli zawodnik poziomu 4 kategorii chciałby sprawdzić się na tym zbiorze, to delikatnie przestrzegam, że jest on zbyt trudny. Lepiej porozwiązywać nieco inne ćwiczenia i dopiero wówczas powrócić do tego zbioru. Wyjątkiem będzie oczywiście uczeń ambitny (może być także bardzo zdolny), który będzie rozwiązywał zadania pod okiem trenera bądź instruktora.
Ogólnie zbiór jest dosyć dobrze opracowany: znajdziemy w nim wiele przykładów z klasyki jak też kilka pozycji z twórczości szachowej praktyków. Jeśli zatem ktoś uwielbia piękno szachowych idei, wówczas będzie bardzo zadowolony z tego zbioru. Natomiast osoby ceniące praktyczny wymiar szachów będą mogły wykorzystać około 35-75% przykładów (poza tymi ćwiczeniami na mata w 2 lub 3 ruchach). Stopień wykorzystania danych zadań (a raczej idei) będzie zależny od tego jak duży zakres wiedzy (w końcówkach) ma dany uczeń i jaki poziom gry prezentuje.
Tak więc ocena końcowa to zwykła piątka, pomimo tego, że ten temat należy do grupy specyficznych zagadnień. Standardowo w obu zbiorach konieczne jest zapewnienie dodatkowej linijki pod diagramem na dopisanie wszystkich ruchów jako rozwiązania. Niektóre zadania są na tyle trudne, że zapis rozwiązania 4-5 ruchowego wymaga co najmniej dwóch linii. A tutaj bywają zadania, które wymagają podania rozwiązania sięgającego nawet od 6 do 8 ruchów, więc nie sposób zapisać tego w jednej krótkiej linijce, prawda?
Na tym kończymy opis kolejnych dwóch zbiorów zadań Kostrowa. Następnym razem weźmiemy na warsztat ostatnie dwie części (Kombinacje i Realizacja materialnej przewagi). W ten sposób cała kolejna seria taktycznych reszebników zostanie zaprezentowana.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz