niedziela, 10 sierpnia 2014

Efektywne i szybkie matowanie oznacza zwycięstwo – czyli o tym jak zamatować gońcem i skoczkiem (5)

Ostatnim razem udało nam się zgłębić pierwszą możliwość obrony ze strony czarnych (najgorszą, więc poszło szybko i bezboleśnie). Wiemy także jak należy grać, gdy król ucieka w dobrą stronę (wariant B1). Kolejne z dostępnych opcji będą omawiane w tym jak i następnych odcinkach. Całość została podzielona na więcej części, tak aby być w stanie to wszystko przyzwoicie ogarnąć. Zalecam powtarzanie każdej części, aby je jak najlepiej utrwalić, a potem w pełni zrozumieć MECHANIZM matowania.


Zobaczmy pozycję, która w poprzednim odcinku została określona jako "OPUK". Widzimy bardzo podobną pozycję. Powstaje pytanie: jaka jest różnica pomiędzy obecną a dawną pozycją?

Jest to w zasadzie ta sama pozycja, lecz tym razem przesunięta o 2 linie (kolumny) w prawo. W "oryginalnej" pozycji król czarnych stał na b8, a biały na d6 (analogicznie skoczek na c5, a obecnie na e5). Niemniej istota pozycji jest taka sama (nie ma znaczenia położenie białego gońca - tak długo jak kontroluje/odcina pole wyjścia po skrajnej linii - tutaj g8, a poprzednio e8). Tak jak poprzednio czarne mają 3 opcje do wyboru. Otóż teraz król czarnych ma możliwość ucieczki przez pole c7, gdzie potem zechce obrać drogę: c7-b6-a5/c5. Dawniej ta droga kończyła się skrajem szachownicy (linią bandową), więc król niejako już nie mógł wyjść poza pole c7 (przesunięte o 2 linie w lewo daje nam pole a7), ponieważ kończyła się szachownica. Zastanówmy się teraz dlaczego akurat tę drogę potencjalnej ucieczki rozpatrujemy? Przede wszystkim dlatego, że tworzą je pola czarne, których obecnie nie kontroluje skoczek. Do tego ta ścieżka, którą chce się wymknąć czarny król jest również najbardziej oddalona od naszego króla w tej chwili.

 

Teraz natomiast widzimy kolejną kluczową pozycję (po ostatnim ruchu czarnych 2…Kd8 i zagraniu ruchu białych "OPUK", a więc 3.Ke6). Czarne wykonały ostatni ruch, więc teraz przypadła kolej na białe. Tak jak poprzednio zagrały one w stylu "OPUK" (przy okazji można dostrzec, iż oba króle i skoczek stały na polu tego samego koloru!), tym samym łamiąc opozycję skośną oraz idąc królem po 6 linii w stronę uciekającego monarchy. Celem tego ruchu będzie wsparcie skoczka (który za chwilę stanie na 7 linii), ale przede wszystkim chodzi o zablokowanie pól d6 i d5, które staną się niedostępne jako droga ucieczki dla czarnych.


Tak samo jak w poprzednim odcinku zobaczmy 3 możliwości czarnych (przedstawione wyżej – od lewej do prawej). Jedyna różnica polega na tym, że te pozycje są przesunięte o 2 linie w prawo (z linii "c" na "e") w porównaniu z omawianymi zeszłym razem.

W tym momencie czarne mają znowu następujące 3 opcje do wyboru (diagramy powyżej). Pierwszą z nich jest 3…Ke8 – zagrywamy 4.Nd7 i król nie może wyjść przez f8, więc wraca na d8, a my idziemy królem na d6. No i znowu osiągamy pozycję, którą omawialiśmy w zeszłym odcinku. Przypomnę jedynie, iż w przypadku zagrania przez czarne 5...Kc8 wystarczy zagrać 6.Be4 (PLOMBA) Kd8 7.Bg6, zaś po 5...Ke8 oczywiście 6.Bg6+ (PLOMBA) Kd8 7.Bh5 (ZGZ), co powoduje uzyskanie identycznego typu pozycji omawianej poprzednio.

Pozostałe dwie najlepsze odpowiedzi czarnych zostaną za chwilę omówione. Najpierw sprawdzimy co się będzie działo po 3…Kc8 (część 1 teraz, a 2 w kolejnej odsłonie) zaś co do siły ruchu 3…Kc7, to dowiemy się szczegółów w następnym odcinku (z uwagi na to, że jest dość dużo możliwości do wyboru).

B2. Król ucieka w dobrą stronę – 3…Kc8 (część 1)

Naszą kolejną analizę rozpoczniemy od ustawienia czarnego króla na c8. Jeśli ktoś chce wstawić pozycję, wówczas może wkleić jej zapis w formacie FEN: [FEN: 2k5/7B/4K3/4N3/8/8/8/8 w - - 0 4]. Od niej zaczniemy nasze wyjaśnienia.


GAPA – sytuacja w której króle stoją na ukos od siebie w opozycji (tak zwana opozycja krótka ukośna). Po angielsku słowo "gap" oznacza dziurę (stąd ten koń przy królu to taka gapa, która gapi się na ukośną dziurę między królami i dalej nie wie co z nią zrobić). Zatem naszym zadaniem jest po prostu jej „wypełnienie” – właśnie poprzez wstawienie skoczka pomiędzy oba króle. Wykonujemy ten ruch wtedy, gdy można w jednym ruchu wbić konia pomiędzy obu monarchów (stojących do siebie na ukos). Tak więc nie gap się na ten diagram (po lewej) tylko natychmiast zatkaj koniem tę ukośną dziurę!

Zobaczmy jak dużo możliwości ruchu ma obecnie król czarnych (diagram lewy powyżej). Jak już wiemy, ucieczka w stronę A po 8 linii (do złego rogu) nic nie daje, a tylko ułatwia zadanie białym. Jednak wyraźnie widać, że czarne grożą przedostaniem się przez klatkę poprzez wyjście przez pola a6 lub b6. Tak więc zadaniem białych będzie odpowiednie uszczelnienie tego kanału. Jedno z pól jest białe, więc zaopiekuje się nim goniec, zaś drugie jest czarne, więc skoczek będzie je kontrolował (ponieważ król jest nieco za daleko).

Pozycja po zagraniu GAPA - analiza możliwości ucieczki przez czarnego króla

Zobaczmy jak dużo możliwości ucieczki ma teraz król czarnych (po zagraniu GAPA, czyli przesłonięcie ukośnej linii między królami za pomocą skoczka, czyli w tym wypadku Nd7). Jak już wiemy, ucieczka w stronę A po 8 linii (do złego rogu) nic nie daje, a tylko ułatwia zadanie białym. Jednak wyraźnie widać, że czarne grożą przedostaniem się przez klatkę poprzez wyjście przez pola a6 lub c6. Tak więc zadaniem białych będzie odpowiednie uszczelnienie tego kanału. Oba z nich są białe, więc zaopiekuje się nim goniec.

Warto jeszcze zaznaczyć, że gdybyśmy przestawili czarnego króla na c6, wówczas może nam uciec jedynie przez b5 (reszta jest świetnie pozamykana przez króla i skoczka), bo przez 8 linię nie da rady z uwagi na bardzo dobre ustawienie i współpracę białych figur. Wystarczy zatem w takim przypadku odciąć pole b5 i król musi szukać innej drogi ewakuacji.

Kolejne kluczowe pozycje: 3 możliwości wyboru dla czarnych: pierwsza jest pomocą dla białych (czyli nic nie daje), druga to ALFA, natomiast ostatnia to najlepsza próba obrony - czyli BETA

Spójrzmy teraz na możliwe rozwiązania w przypadku wybrania każdej z dostępnych opcji dla czarnych.

4...Kd8 - jak już wspomnieliśmy, ten ruch jest równoznaczny z brakiem utrudniania zadania białym. Po 5.Kd6 powstaje znajoma nam już pozycja w której robimy plombę gońcem na polach b7 lub f7. Tak więc po 5...Ke8 6.Bg6+, zaś po 5...Kc8 6.Be4 Kd8 7.Bg6 i mamy pozamiatane.

4...Kc7 - i po 5.Be4 następuje kolejne uszczelnienie pozycji wraz z zepchnięciem króla na bandę. Po tym ruchu zamykamy główną przekątną, więc król ma możliwość przejścia jedynie na c8 lub d8. Po tym natychmiast wskakujemy naszym monarchą na d6 i znowu przechodzimy do znajomego typu pozycji. Jeśli król czarnych najpierw przejdzie na c8 (po 5...Kc8 6.Kd6 Kd8), wówczas gramy odpowiednio gońcem PLOMBĘ na f7 (poprzez 7.Bg6). Natomiast w przypadku, gdy od razu przejdzie na d8 (tzn. po 5...Kd8 6.Kd6), wówczas zagrywamy na dwa sposoby. Jeśli ucieka w stronę A, wówczas gramy podobnie jak poprzednio na PLOMBĘ (za pomocą 7.Bg6+ przy zagraniu 6...Ke8). Z kolei jeśli pójdzie w stronę B, wtedy również gramy na PLOMBĘ - tym razem kontrolując wyjście przez b7 (po 6...Kc8 7.Bf3! Kd8), a następnie odcinamy pole powrotu do złego rogu przez zagranie 8.Bg6. W obu przypadkach otrzymujemy bardzo dobrze znane pozycje.

Z uwagi na to, że tego typu pozycja (po 4...Kc7) będzie pojawiała się w kolejnych analizach, zatem zapamiętajmy ją jako pozycję ALFA. I przy okazji zakodujmy, że przy jej wystąpieniu musimy zagrać gońcem w taki sposób, aby jednocześnie odciąć pola b7 i c6 (a więc z tego wynika, że goniec musi stanąć na głównej przekątnej - za wyjątkiem pól, które ma kontrolować).

Tak więc widzimy, że jedyną realną alternatywą twardej obrony dla czarnych (w tym wariancie B2) jest tak naprawdę wybranie ostatniej opcji (na diagramie wyżej po prawej), czyli zagranie 4...Kb7! Ta pozycja to BETA. O sile tego ruchu jak i pozostałych możliwościach ukrytych w pozycji BETA - dowiemy się jednak w następnym odcinku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz