Czym się różni dobry ruch od złego - jak je porównywać i na co zwracać szczególną uwagę

Bardzo często zdarza się, że początkujący szachiści mają duży problem z tym, aby odróżnić dobry ruch od złego. Poza drastycznymi przypadkami - czyli chociażby podstawkami (oddaniem figury lub piona absolutnie za darmo), nie zawsze jest łatwo wyjaśnić adeptom sztuki szachowej DLACZEGO jeden ruch jest lepszy (albo gorszy) od drugiego. Po to, aby nieco ułatwić ocenę takich ruchów podam listę cech dzięki którym można porównywać konkretne ruchy. Na pewno na początku będzie to wyjątkowo trudne, ale z czasem (i praktyką) może okazać się dobrą "ściągawką".

Poniżej zaprezentuję listę elementów, które pomagają w ocenie tego, że jeden ruch jest dobry, a inny zły:

Dobry ruch to najczęściej taki, który:
1. Wygrywa materiał lub wymusza mata (nawet w kilku ruchach).
2. Utrudnia dobre współdziałanie bierkom przeciwnika (zwłaszcza figurom).
3. Jest częścią większego planu.
4. Wymusza na przeciwniku osłabienie pozycji (najczęściej poprzez stworzenie słabości pionowych)
5. Nie daje przeciwnikowi wiele możliwości.
6. Zyskuje inicjatywę (zmusza przeciwnika do grania w określony i narzucony przez nas sposób)
7. Tworzy wiele gróźb - w tym przynajmniej jedną nie do odparcia.
8. Daje przeciwnikowi "do pomyślenia": nie może szybko wykonać swojego ruchu (chyba, że była to wymuszona seria).
9. Nie może być (łatwo) obalony taktycznie (a jeśli może to jest to bardzo trudne i w zamian jest rekompensata).
10. Powoduje u przeciwnika naruszenie współdziałania bierek w wykonywaniu ważnych zadań (kontrolowania określonych pól, linii lub części szachownicy)

Zły ruch to najczęściej taki, który:
1. Przegrywa materiał lub pozwala przeciwnikowi na wymuszeniu mata (nawet w kilku ruchach).
2. Ułatwia dobre współdziałanie bierkom przeciwnika (zwłaszcza figurom).
3. Nie jest częścią większego planu.
4. Pomaga przeciwnikowi we wzmocnieniu pozycji (najczęściej pozbycie się słabości pionowych)
5. Daje przeciwnikowi wiele możliwości.
6. Traci inicjatywę (zmusza nas do grania w narzucony przez przeciwnika sposób)
7. Pozwala przeciwnikowi na stworzenie wielu gróźb - w tym przynajmniej jedna nie do odparcia.
8. Nie daje przeciwnikowi konieczności myślenia: może zagrać kolejny ruch "od ręki".
9. Może być (łatwo) obalony taktycznie (jest to bardzo proste i w zamian nie ma żadnej/wystarczającej rekompensaty).
10. Powoduje u nas naruszenie współdziałania bierek w wykonywaniu ważnych zadań (kontrolowania określonych pól, linii lub części szachownicy)

Jeśli będę miał możliwości i nieco więcej czasu, to spróbuję co jakiś czas opisywać elementy z powyższej listy na przykładach (diagramach). Być może dzięki temu będzie można zrobić krótki artykuł do naszego szachowego magazynu :). Zwłaszcza jeśli czytelnicy będą się tego domagali (czyli będzie wiadomo, że czytają i tego potrzebują).

 

Pytanie czy czytelnicy blogą chcą wiedzieć w jaki sposób wyszukiwać dobre ruchy? (już wiemy czym się różnią dobre od złych, ale jak je wynajdywać? Liczyć wszystkie i potem wybierać czy może są jakieś łatwiejsze sposoby?).