Ostatnio mieliśmy okazję rozpoznawania wszystkich możliwych sposobów obrony od szacha w dowolnej pozycji na bazie różnych przykładów. Dzisiaj zastanowimy się w jaki sposób możemy wykorzystać tę wiedzę i dlaczego akurat podawana kolejność obrony od szacha wydaje się być najlepsza. Na koniec zostanie również zaprezentowana tabela w której ukazane zostały praktyczne zalecenia związane z konkretnymi sposobami obrony od szacha w specyficznej jego formie.
Zobaczmy kolejność jaką proponuję w przypadku rozpatrywania obrony przed szachem:
1. Pobicie bierki dającej szacha.
2. Ucieczka na nieatakowane pole.
3. Zasłona od szacha.
Dlaczego akurat taka? Przede wszystkim dlatego, że szachy to gra materialna, więc najczęściej kto zabierze przeciwnikowi więcej materiału (pionków i figur), niemal zawsze wygrywa. Drugim powodem jest to, iż jest to starałem się dać taką kolejność, która będzie ukazywała zasadę nauczania: "od prostego do trudnego". Najważniejszą jednak zasadą jest praktyczność zastosowania (inaczej ucieczka królem byłaby na liście wyżej aniżeli pobicie).
Jestem przekonany, że powinniśmy zaczynać analizę obrony od szacha od stwierdzenia czy możemy pobić daną figurę lub piona. Jeśli bowiem uda nam się wygrać materiał dzięki temu, że przeciwnikowi będziemy zbijali szachujące bierki - tak długo nie będzie konieczna analiza innych możliwości. Oczywiście grając przeciwko silniejszym przeciwników nie będziemy mieli możliwości zabierania im figur bądź pionów w ten sposób. Niemniej moim zawsze warto rozpocząć od sprawdzenia tej oto opcji.
Kolejny sposób to ucieczka królem. Dzięki temu ruchowi nie ograniczamy swoich możliwości - najczęściej wszystkie figury mają takie same możliwości (chyba, że król odsłania drogę figurze, która była zablokowana przed szachem przeciwnika albo blokuje tej, która była aktywna). Należy sprawdzić czy dzięki temu ruchowi nasz monarcha nie popadnie pod matowy bądź silny atak. Dobrze jest za każdym razem zerknąć na szachownicę i zobaczyć czy ruch królem nie sprawi, że będziemy mieli problem z rozwojem figur bądź też bezpieczeństwem króla.
Ostatnim sposobem obrony od szacha jest zasłona. Ostrzegam, że w praktyce (realnej grze) jest to dosyć trudna i wymagająca przemyślenia decyzja. Jak już wiemy możemy zasłonić się jedynie na linii ataku pomiędzy królem a atakującą go figurą (pamiętajmy, że przed atakiem piona na króla nie ma możliwości zasłony). Im większa odległość pomiędzy tymi figurami, tym więcej pól do analizy - na którym z nich postawić przeszkodę, która weźmie na siebie atak, osłaniając króla przed zagrożeniem. W tym miejscu ważna uwaga: każda bierka, która staje na drodze przesłony ataku na króla ulega związaniu. W zależności od rodzaju linii i figury będzie ona związana częściowo albo całkowicie - inaczej mówiąc: pozbawiona części przysługującej jej normalnie ruchów albo też wszystkich.
Jeśli figura związana porusza się po tej samej linii co związująca, wówczas nigdy nie jest w pełni związana. Z kolei przesłona króla skoczkiem jako zabezpieczenie ataku przed szachem - zawsze będzie powodowała całkowite związanie (ograniczenie ruchów skoczka do zera, dotąd aż będzie obowiązywało związanie). Pamiętajmy również o tym, że bierka związana (figura bądź pion) może chodzić wyłącznie po linii związania (o ile to możliwe). Jeśli związania dokonuje wieża (bądź hetman po linii prostej) - to figura (względnie pion) może poruszać się po linii poziomej lub poziomej. Natomiast w przypadku związania gońcem (bądź hetmanem po linii skośnej) - związana figura (lub pion) ma możliwość poruszania się wyłącznie po linii ukośnej.
Natomiast w przypadku, gdy figura związująca (przeciwnika) i związana (nasza) są tożsame, wówczas może dojść do równorzędnej wymiany (wieża za wieżę, goniec za gońca czy hetman za hetmana). Przy okazji w przypadku takiego zagrania zawsze obie figury atakują się wzajemnie (każda z nich w dowolnym momencie może dokonać pobicia).
I jeszcze jeden argument przemawiający za tym, dlaczego warto być ostrożnym w przypadku, gdy zasłaniamy się od szacha. Przeciwnik może (a nawet powinien) wykorzystać sytuację ograniczenia ruchów naszej figury (ewentualnie piona) poprzez atak na związany obiekt kolejnymi figurami (lub pionem). I jak mawiał słynny nauczyciel strategii szachowej Aaron Nimzowitsch - ostateczny atak na związaną figurę zadaje pion. Dzięki wykorzystaniu związania możemy wygrać (albo stracić) figurę, więc zawsze warto dobrze przeanalizować sytuację w której zdecydujemy się na związanie własnej bierki poprzez zasłonę na drodze ataku innej figury przeciwnika (jako formy obrony przed szachem na naszego króla).
Podsumowując możemy zerknąć do tabeli na to jakie są korzyści i straty związane z każdą formą (rodzajem) szacha. Poniżej można zapoznać się z kilkoma przykładami pokazującymi jak w praktyce wyglądają sytuacje (pozycje), które wykorzystują zawarte w tabeli opcje obrony od szacha.
Zobaczmy kolejność jaką proponuję w przypadku rozpatrywania obrony przed szachem:
1. Pobicie bierki dającej szacha.
2. Ucieczka na nieatakowane pole.
3. Zasłona od szacha.
Dlaczego akurat taka? Przede wszystkim dlatego, że szachy to gra materialna, więc najczęściej kto zabierze przeciwnikowi więcej materiału (pionków i figur), niemal zawsze wygrywa. Drugim powodem jest to, iż jest to starałem się dać taką kolejność, która będzie ukazywała zasadę nauczania: "od prostego do trudnego". Najważniejszą jednak zasadą jest praktyczność zastosowania (inaczej ucieczka królem byłaby na liście wyżej aniżeli pobicie).
Jestem przekonany, że powinniśmy zaczynać analizę obrony od szacha od stwierdzenia czy możemy pobić daną figurę lub piona. Jeśli bowiem uda nam się wygrać materiał dzięki temu, że przeciwnikowi będziemy zbijali szachujące bierki - tak długo nie będzie konieczna analiza innych możliwości. Oczywiście grając przeciwko silniejszym przeciwników nie będziemy mieli możliwości zabierania im figur bądź pionów w ten sposób. Niemniej moim zawsze warto rozpocząć od sprawdzenia tej oto opcji.
Kolejny sposób to ucieczka królem. Dzięki temu ruchowi nie ograniczamy swoich możliwości - najczęściej wszystkie figury mają takie same możliwości (chyba, że król odsłania drogę figurze, która była zablokowana przed szachem przeciwnika albo blokuje tej, która była aktywna). Należy sprawdzić czy dzięki temu ruchowi nasz monarcha nie popadnie pod matowy bądź silny atak. Dobrze jest za każdym razem zerknąć na szachownicę i zobaczyć czy ruch królem nie sprawi, że będziemy mieli problem z rozwojem figur bądź też bezpieczeństwem króla.
Ostatnim sposobem obrony od szacha jest zasłona. Ostrzegam, że w praktyce (realnej grze) jest to dosyć trudna i wymagająca przemyślenia decyzja. Jak już wiemy możemy zasłonić się jedynie na linii ataku pomiędzy królem a atakującą go figurą (pamiętajmy, że przed atakiem piona na króla nie ma możliwości zasłony). Im większa odległość pomiędzy tymi figurami, tym więcej pól do analizy - na którym z nich postawić przeszkodę, która weźmie na siebie atak, osłaniając króla przed zagrożeniem. W tym miejscu ważna uwaga: każda bierka, która staje na drodze przesłony ataku na króla ulega związaniu. W zależności od rodzaju linii i figury będzie ona związana częściowo albo całkowicie - inaczej mówiąc: pozbawiona części przysługującej jej normalnie ruchów albo też wszystkich.
Jeśli figura związana porusza się po tej samej linii co związująca, wówczas nigdy nie jest w pełni związana. Z kolei przesłona króla skoczkiem jako zabezpieczenie ataku przed szachem - zawsze będzie powodowała całkowite związanie (ograniczenie ruchów skoczka do zera, dotąd aż będzie obowiązywało związanie). Pamiętajmy również o tym, że bierka związana (figura bądź pion) może chodzić wyłącznie po linii związania (o ile to możliwe). Jeśli związania dokonuje wieża (bądź hetman po linii prostej) - to figura (względnie pion) może poruszać się po linii poziomej lub poziomej. Natomiast w przypadku związania gońcem (bądź hetmanem po linii skośnej) - związana figura (lub pion) ma możliwość poruszania się wyłącznie po linii ukośnej.
Natomiast w przypadku, gdy figura związująca (przeciwnika) i związana (nasza) są tożsame, wówczas może dojść do równorzędnej wymiany (wieża za wieżę, goniec za gońca czy hetman za hetmana). Przy okazji w przypadku takiego zagrania zawsze obie figury atakują się wzajemnie (każda z nich w dowolnym momencie może dokonać pobicia).
I jeszcze jeden argument przemawiający za tym, dlaczego warto być ostrożnym w przypadku, gdy zasłaniamy się od szacha. Przeciwnik może (a nawet powinien) wykorzystać sytuację ograniczenia ruchów naszej figury (ewentualnie piona) poprzez atak na związany obiekt kolejnymi figurami (lub pionem). I jak mawiał słynny nauczyciel strategii szachowej Aaron Nimzowitsch - ostateczny atak na związaną figurę zadaje pion. Dzięki wykorzystaniu związania możemy wygrać (albo stracić) figurę, więc zawsze warto dobrze przeanalizować sytuację w której zdecydujemy się na związanie własnej bierki poprzez zasłonę na drodze ataku innej figury przeciwnika (jako formy obrony przed szachem na naszego króla).
Podsumowując możemy zerknąć do tabeli na to jakie są korzyści i straty związane z każdą formą (rodzajem) szacha. Poniżej można zapoznać się z kilkoma przykładami pokazującymi jak w praktyce wyglądają sytuacje (pozycje), które wykorzystują zawarte w tabeli opcje obrony od szacha.
----------------------------------------------DODATEK SPECJALNY-------------------------------------------
Poniżej zostaną pokrótce omówione 4 przykłady, których celem będzie zobrazowanie najciekawszych opcji zawartych w tabeli. Dwa przykłady będą dotyczyły szacha z odsłony (szach odkryty) i odpowiednio po jednym na temat bicia w przelocie (w przypadku ruchu piona o dwa pola) jak też ataku za pomocą roszady. Ukazane analizy (możliwości rozwiązania zadań jako znalezienie najlepszej obrony od szacha) zostały sprowadzone do niezbędnego minimum, tak aby wyraźnie i jak najprościej pokazać istotne motywy. Bardziej zaawansowane analizy przykładów można znaleźć w książkach dotyczących taktyki, kombinacji, sztuki ataku oraz tzw. agresywnej czy dynamicznej gry. Jedną z najbardziej popularnych książek wydanych po polsku są: Tajemnice szachowej taktyki (Martin Weteschnik) - dla początkujących i średniozaawansowanych oraz dla zaawansowanych (albo ambitnych graczy na poziomie średniozaawansowanym) dwie części klasyki prowadzenia ataku Podręcznik ataku (część 1 i 2), stworzone przez znakomitego arcymistrza Jacoba Aagaarda).
Przykład 1: Białe mogą zagrać gońcem na dowolne pole, aby dać szacha od wieży - będzie to szach z odsłony. Natomiast goniec może zaatakować niebronioną wieżę z dwóch pól: c5 i d2. Tak więc białe grają gońcem na pole c5, dają szacha od wieży i teraz czarne decydują jak się obronić. Niebroniona wieża odchodzi spod ataku (bicia) i jednocześnie przesłania króla. Z kolei czarny goniec broni jej na polu przesłony (e4). Teraz po wymianach (WxW, GxW) pozostaną jedynie różnopolowe gońce, więc remis (mat byłby wówczas, gdyby czarne zamurowały swego króla i zamknęły pole ucieczki gońcem - niemniej czarne nie są zmuszone do tego).
Przykład 2: Czarne mają możliwość zaatakowania gońcem innych obiektów z dwóch pól: e6 oraz c2. Widać wyraźnie, że grając gońcem na c2, nie tylko pobijają w międzyczasie skoczka, ale również atakują jednocześnie dwie białe ciężkie figury (podwójny atak). Białe mają teraz jedyne wyjście, aby utrzymać wygraną pozycję. Jest nim pobicie szachującej wieży, pomimo tego, że hetman jest od niej cenniejszy. Dlaczego tak trzeba zagrać? Otóż jest on nie tylko pod biciem, ale także jest niebroniony - tak więc poświęcenie go za szachującą wieżę jest bezsprzecznie najlepszą opcją! Dzięki temu król białych nie jest już atakowany, a białe zachowały wygraną pozycję (po wymianie na polu f3, grając wieżą na pole b4 i według tablic Nalimowa - w tej pozycji białe matują w 22 ruchach).
Przykład 4: Białe próbują zaskoczyć przeciwnika, wierząc że ten nie będzie pamiętał o możliwościach obrony od szacha. Robią długą roszadę i dzięki temu następuje podwójny atak - na króla i niebronionego gońca. Czy zaatakowany niebroniony goniec może obronić króla przed szachem? Tak, może - stąd ucieka z pola zagrożenia przechodząc na pole podwójnie bronione (przez króla i piona), dzięki czemu czarne utrzymują pozycję remisową.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz