Po krótkim wprowadzeniu w poprzednim odcinku do kolejnej serii reszebników (po polsku zwanych zbiorami zadań), nadszedł czas na ich opis. Na pierwszy ogień idą zatem dwa 64-stronicowe zbiory: Mat królowi oraz Podwójne uderzenie.
Zbiory zadań ze ślicznymi szachowymi okładkami: Mat królowi oraz Podwójne uderzenie
Sprawdzimy co się kryje w tych dwóch książeczkach, których celem jest przetestowanie naszych umiejętności w obszarze taktyki. Okładki z pewnością przyciągają uwagę, a czym wyróżnia się zawartość? Zaraz się będziemy mogli o tym przekonać.
Na wstępie autor omawia pojęcie "szach-mat", co oznacza, że król umarł (umarł stary król, niech żyje nowy król), ...a więc pora na kolejną partię.
Ta książeczka (zbiór zadań) pomoże nauczyć się zwyciężać dzięki wykonywaniu końcowego (śmiertelnego) szacha królowi w różnych typach pozycji. Zapoznamy się ze wszystkimi sposobami dawania mata królowi. I tak: ciężkie figury dają mata liniowego, natomiast goniec, hetman i skoczek pokazują siłę mata diagonalnego (po linii ukośnej). Bardzo często figury pomagają sobie wzajemnie, więc dają mata "bronionego". Kolejne przykłady mata to tak zwany mat epaulette i rzadko spotykany, lecz zabawny - mat zduszony. Tyle tytułem wstępu.
Następnie autor krótko wyjaśnia w jaki sposób prawidłowo zapisywać rozwiązania. Dalej pokazuje dwa przykłady w których jest mat wraz z zapisem pod diagramami. I w ten oto sposób przechodzi do serii zadań. Każdy kolejny temat pokazuje jeden przykład na którym widzimy gdzie należy ruszyć (pole oznaczone gwiazdką) oraz pola wokół nieprzyjacielskiego króla (puste kółeczka), które muszą zostać zaatakowane, aby był prawdziwy i upragniony szach-mat.
Mamy w tym zbiorze 160 zadań na mata w 1 ruchu oraz 68 ćwiczeń na mata w 2. W sumie zatem 228 zadań, które pomagają nam sprawdzić czy potrafimy dawać mata w 1 lub 2 ruchach. Można dodać, iż w rozwiązaniach mata w dwóch ruchach został podany tylko pierwszy ruch. Niemniej w tym wypadku nie powinno to jednak stanowić żadnego problemu.
Dla kogo przeznaczony jest ten zbiór zadań? Myślę, że śmiało można go polecić osobom, które poznały wszystkie zasady i kontynuują naukę od dawania prostego mata. Niemniej dobrze jest podkreślić, iż niektóre zadania na mata w 2 ruchach (tzw. studia) mogą być początkowo trochę trudne. Generalnie jednak zbiór można rekomendować zawodnikom o poziomie 1000-1200 (a więc do 5 kategorii włącznie). Przy dobrym zrozumieniu wszystkich tematów, każde z zadań (na mata w 1) powinno zostać rozwiązane i zapisane w ciągu 1,5-2 minut. Te trudniejsze natomiast mogą wymagać nawet do 5-6 minut intensywnego myślenia - zwłaszcza z uwagi na to, że w wielu z nich konieczne jest znalezienia tzw. cichego ruchu (tzn. bez szacha), po którym następuje mat. Przy okazji dzieci mają okazję poćwiczyć zapis szachowy oraz wykorzystywać różne motywy taktyczne prowadzące do mata.
Ocena tego zbioru to maksymalna nota: szóstka! Zadania nie tylko są świetnie dobrane oraz różnorodne, ale dodatkowe objaśnienia strzałkami, gwiazdkami oraz kółeczkami - robią swoje: stawiają przysłowiową kropkę nad i.
Reszebnik 2: Podwójne uderzenie.
Kolejny zbiór zadań, którego autorem jest Kostrow poświęcony jest tematowi podwójnego uderzenia.
Nasz nauczyciel definiuje ten motyw taktyczny jako: "(podwójnym uderzeniem nazywamy) zaatakowanie jedną figurą dwóch figur przeciwnika". W czasie partii gracze naprzemiennie atakują figury i piony przeciwnika. O ile figura może odejść, to dużo groźniejsze jest napadnięcie (jak kto woli zaatakowanie) jednocześnie na dwa obiekty. I najczęściej w takim wypadku spod ataku może uciec tylko jedna szachowa postać (figura bądź pion) zaś druga niestety ginie.
Pamiętajmy, że dowolna figura może wykonać atak na dwie figury. Wyjątkowo efektywne jest podwójne uderzenie w którym jednym z obiektów ataku jest król. Niekiedy drugim celem ataku jest nie figura, lecz przygotowanie groźby - przykładowo możliwość przejścia na pole matowania (potocznie zwana groźbą mata w jednym ruchu).
Na koniec wstępu autor podkreśla, że podwójne uderzenie, które wykonuje pion bądź skoczek nazywane jest widełkami (lub atakiem widłowym).
W tym zbiorze zawarte są 224 zadania - wszystkie na temat podwójnego uderzenia. Można dodać, iż w rozwiązaniach pierwszej części najczęściej podany został tylko pierwszy ruch (w trudniejszych jednak nawet 2-3 ruchy), natomiast w odpowiedziach zadań trudnych - najczęściej są nimi 2-3 ruchowe warianty. Moim zdaniem drobnym niedopatrzeniem jest to, iż w tej części bywają odpowiedzi jednoruchowe. Nie ma to wielkiego wpływu na jakość tych rozwiązań, ale jednak tworzy pewnego rodzaju niespójność.
Jeśli chodzi o poziom zadań to jest on dosyć zróżnicowany. Pierwsza część to podstawowe uderzenia 1-2 ruchowe (112 zadań), a następnie zadania podwyższonego stopnia trudności. Te z wyższej półki to już strzały nawet 3-4 ruchowe (także 112 zadań), a więc na pewno nie są to łatwe czy też krótkie testy dla dzieci, które zaledwie opanowały podstawowe ruchy.
Dla kogo przeznaczony jest ten zbiór zadań? Moim zdaniem tę testową pozycję można polecić zawodnikom o poziomie 1200-1600 (a więc od 5 do 3 kategorii). Przy czym zawodnicy mający poziom 3 kategorii raczej powinni potraktować tę pozycję jako sprawdzian opanowanego materiału (test poprawności i szybkości dostrzeganych rozwiązań). Z kolei uczniowie mający poziom 5 i 4 kategorii muszą dokładnie przerobić wszystkie zadania. Przede wszystkim dlatego, że jeśli pojawiają się takie, których nie rozumieją, to powinni poprosić swojego trenera (względnie instruktora bądź rodzica) o wyjaśnienie wszelkich wątpliwości. W ten sposób nie powstanie dziura w szachowej edukacji ucznia.
Wśród wielu podtematów tego motywu taktycznego znajdziemy: podwójne uderzenie dwiema figurami, królem, gońcem, wieżą, hetmanem czy też skoczkiem jak i pionowe widełki. Z kolei w drugiej części możemy rozwiązywać zadania tematyczne, ale bez żadnych dodatkowych podpowiedzi. Jednym słowem: dobór zadań rewelacyjny! Na tę ocenę wpływa nie tylko różnorodność zadań, ale także eleganckie przemycenie najcenniejszych idei z klasyki skarbca szachowego.
Ambitnym zawodnikom zalecam kilkukrotne przerobienie (powtórzenie) wszystkich zadań - tak, aby za każdym razem można było coraz szybciej rozpoznawać motywy i przeliczać w umyśle warianty prowadzące do celu. Gdybym miał wystawić ocenę temu zbiorowi to dałbym 5 (ewentualnie z malutkim plusem). Do szóstki brakuje lepszego uporządkowania rozwiązań (mile widziany opis słowny w przypadku wybranych ciekawych zadań) oraz w drugiej części zbioru - dodatkowej linijki pod diagramem na dopisanie wszystkich ruchów jako rozwiązania.
Na tym kończymy opis dwóch zbiorów zadań Kostrowa. Następnym razem weźmiemy na warsztat kolejne dwie części (Zaciągniecie i Odciągniecie). W ten sposób cała kolejna seria taktycznych reszebników zostanie zaprezentowana jedynie w 4 częściach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz